Een buitenschoolse opvang (BSO) is een opvang voor kinderen tussen de vier en de dertien jaar. De BSO vindt plaats voor, tijdens en na schooltijd. Ook in de vakanties en op studiedagen biedt de BSO opvang aan kinderen.
Sinds 2007 zijn basisscholen in Nederland verplicht om een voorziening voor buitenschoolse opvang aan te bieden. Ook zijn scholen verplicht om tussenschoolse opvang te verzorgen. Scholen mogen zelf bepalen of ze de opvang zelf regelen of dat ze hiervoor een kinderdagverblijf aanstellen. De opvang bevindt zich dus niet altijd in het schoolgebouw zelf. Als de school een kinderdagverblijf heeft aangesteld, worden de kinderen van school gehaald en naar school gebracht door begeleiders van het kinderdagverblijf.
Bij een BSO ligt de nadruk voornamelijk op ontspanning. Kinderen gaan immers de rest van de dag al naar school. Zodra ze op de BSO komen, krijgen de kinderen dus alle tijd om te spelen met leeftijdsgenoten, zelfstandig een activiteit te ondernemen of juist uit te rusten. De activiteiten die worden aangeboden staan bij de BSO vaak wel in het teken van de ontwikkeling van de kinderen.
Ondanks de vrijheid die de kinderen krijgen, is er ten allen tijden begeleiding aanwezig bij de BSO. Vaak worden de begeleiding en het activiteitenaanbod afgestemd op de ontwikkelingsfase van een kind. Jongere kinderen hebben bijvoorbeeld meer begeleiding en uitleg nodig dan oudere kinderen. Op sommige BSO’s worden kinderen na school door de pedagogisch medewerkers geholpen bij het maken van hun huiswerk.
Een BSO moet voldoen aan de kwaliteitseisen die gesteld zijn in de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen, een Algemene Maatregel van Bestuur en een ministeriële regeling. Daarin staan onder andere de volgende regels opgenomen:
Ouders zijn niet verplicht om de kinderen naar de BSO te sturen die de school heeft aangesteld. Toch maken steeds meer ouders gebruik van de mogelijkheid om hun kinderen tijdens werkuren naar een kinderopvang te sturen. Het aantal kinderen dat buiten de schooluren in een kinderopvang verblijft, is de afgelopen tien jaar ruim verdubbeld. In 2015 gingen 463.000 kinderen naar een BSO.