Een gastouderbureau is de tussenpersoon tussen ouders van opvangkinderen en de gastouder. Het gastouderbureau begeleidt ouders in hun zoektocht naar een geschikte opvang en gastouders in hun zoektocht naar werk.
Een gastouder is wettelijk verplicht om zich bij een gastouderbureau in te schrijven. Het bureau helpt de gastouder vervolgens om aan alle wettelijke eisen voor gastouderschap te voldoen. Het gastouderbureau is namelijk verantwoordelijk voor de kwaliteit, professionaliteit en veiligheid van de gastouderopvang.
De kwaliteitseisen en regels waar een gastouderbureau zich aan moet houden, zijn opgenomen in een Algemene Maatregel van Bestuur, een ministeriële regeling en de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Volgens de AMvB en de ministeriële regeling heeft een gastouderbureau de volgende verantwoordelijkheden:
Een gastouder dient aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen voordat hij of zij in het bestand van het gastouderbureau kan worden opgenomen. Een gastouder moet bijvoorbeeld in het bezit zijn van een passend diploma en een certificaat Eerste Hulp aan kinderen en een Verklaring Omtrent het Gedrag. Past de gastouder op meer dan drie kinderen tegelijk, dan moet er bovendien altijd een tweede volwassene beschikbaar zijn die in geval van nood binnen 15 minuten bij de gastouder aanwezig kan zijn.
Naast de gastouder zelf, wordt ook de opvanglocatie beoordeeld door het bureau. Eventuele risico’s bij de gastouderopvang dienen schriftelijk te worden vastgelegd. Een zogenoemde risico-inventarisatie bevat bijvoorbeeld de risico’s op het gebied van veiligheid en gezondheid voor alle ruimtes waarin de kinderen komen tijdens opvanguren. Denk aan de woonkamer, slaapkamer en buitenspeelruimtes. De risico’s die hierin worden meegenomen zijn bijvoorbeeld gevaar op verwonding, vallen, verbranding, vergiftiging, verdrinking, beknelling, botsing, stoten en snijden. Zijn er eerder kinderen gewond geraakt in de opvangruimtes, dan wordt hiervan een rapport opgesteld. Daarin staan ook de maatregelen die zijn getroffen om herhaling van het ongeval te voorkomen. Het gastouderbureau en de gastouder horen beiden op de hoogte zijn van de risico-inventarisatie.
Het bureau helpt de gastouder dus om aan alle wettelijke eisen voor gastouderschap te voldoen. Daarnaast helpen zij de gastouder en de ouders van opvangkinderen met het vinden van een geschikte match en regelen zij al het papierwerk.
Schrijven ouders zich in bij het gastouderbureau, dan vindt er eerst een intakegesprek plaats waarin de wensen van de ouders worden besproken. Vervolgens zorgt het gastouderbureau voor een koppeling met een geschikte gastouder. Dat gebeurt vaak middels een koppelingsgesprek waarbij zowel de ouders als de gastouder worden uitgenodigd. Het gastouderbureau stelt bij een geschikte match het contract op en sluit de overeenkomst. Tot slot zorgt het gastouderbureau voor een periodiek evaluatiegesprek tussen de ouders en de gastouder.
Ouders kunnen voor gastouderopvang kinderopvangtoeslag aanvragen. Hiervoor dient een gastouder wel te zijn ingeschreven bij een gecertificeerd gastouderbureau. De kosten voor een gastouder liggen vaak tussen de 5 en de 6 euro per uur. Voor gastouders is de kinderopvangtoeslaggrens gesteld op 5,75 euro. Hanteert het gastouderbureau een hoger uurtarief, dan betalen ouders het deel van de kosten boven de toeslaggrens altijd zelf.